Arc de Triomphe “Wrapped”

Ineens was het daar, de Arc de Triomphe “Wrapped”. Het laatste kunstproject van Christo, de beroemde kunstenaar die al menig gebouw inpakte. Dit project was een stokoude droom van de kunstenaar, nog daterend uit 1961. Nu is het ineens gerealiseerd, helaas postuum voor Christo. Hij overleed vorig jaar 84 jaar oud.

Geschiedenis van Arc de Triomphe “Wrapped”

Al in 1961 vat Christo, de van oorsprong Bulgaarse kunstenaar, het plan op om de Arc de Triomphe in te pakken. Een van de meest prestigieuze symbolen van Frankrijk, misschien zelfs van Franse nationalitische trots.

Pak dat maar eens in. Onttrek dat maar eens aan het oog van de Fransen. Er ging dan ook ruim een halve eeuw voorbij voordat er vanaf 2016 ineens mogelijkheden leken te komen. De ene na de andere barrière werd genomen, en de realisatie leek mogelijk. Een enorme reeks vergaderingen met en door commissies, verenigingen, belanghebbenden, de politiek etc. werd door geworsteld tot uiteindelijk het verlossende woord kwam: er komt een vergunning.

Vanaf 2019 is men aan de slag gegaan om het monument daadwerkelijk in te pakken. Het had zelfs al vorig jaar uitgevoerd moeten worden, maar toen kwam er een Corona-virus doorheen. Ook dit voorjaar was het onmogelijk, vanwege de nieuwe besmettingsgolf. Daarom is het in het najaar uitgevoerd.

Korte periode, “Wrapped”

Voor een project met een aanlooptraject van 60 jaar, en een feitelijke voorbereidingstijd van 5 jaar is amper 2 weken in gerealiseerde toestand natuurlijk erg kort. Je zou minimaal een maand of 3 verwachten. De reden van deze zeer korte duur van Arc de Triomphe “Wrapped” ligt in de belangrijke symbolische functie van de Arc. Deze speelt een grote rol op een aantal voor Frankrijk belangrijke data.

Zoals op de nationale feestdag, 14 juli, wanneer op dit punt de militaire parade over de Champs Elysées begint. Traditiegetrouw geopend met een “fly-by” van Patrouille de France, het Franse demonstratieteam van de luchtmacht.  Maar zeker zo belangrijk is de ceremonie op 11 November, als de wapenstilstand van de Eerste Wereldoorlog wordt herdacht. En dan is er nog de dagelijkse ceremonie rond het graf van de onbekende soldaat. Die is zelfs iedere dag dat aan de realisatie van het kunstwerk werd gewerkt in ere gehouden. Het was acceptabel om dat tegen de achtergrond van de ingepakte Arc te doen.

De periode tussen 14 juli en 11 november was de enig mogelijke periode in 2021. Direct na de nationale feestdag werd begonnen met de opbouw van de constructies die de doeken moesten gaan dragen. Met welhaast militaire planning zijn alle ondersteuningen opgebouwd, en vanaf 18 september kon het publiek het kunstwerk bekijken. Om voldoende tijd voor de demontage over te houden, kon dat tot en met zondag 3 oktober. Alles bij elkaar dus net 2 weken… Ultrakort voor zo’n grote klus en indrukwekkend monument.

De “Wrapping”

Om de Arc in te pakken zijn diverse hulpconstructies gerealiseerd. Zo is er om de beeldengroepen aan de voor- en achterkant een beschermingsconstructie gebouwd, om deze volledig vrij te houden van de doeken. Dit waren een soort kooien met maaswerk van driehoeken, die elke golving van het beeldhouwwerk volgden. Het heeft alleen al jaren ontwikkeling en onderzoek gekost om die constructies geschikt te maken voor uitvoering.

Vergelijkbare constructies zijn gemaakt rond de grote rondlopende horizontale lijsten. Alles met houten blokken om het achterliggende beeldhouwwerk te beschermen. Met spankabels zijn deze om het gebouw heen geklemd. Tenslotte is op het dak van de Arc een complete extra dakconstructie gebouwd om het doek in brede lappen aan op te hangen.

Toen dat gereed was, konden de grote rollen doek omhoog worden gehesen en vanaf het dak naar beneden worden uitgerold. Meters brede lappen, van een stof die van zichzelf zeker niet licht is. Elke rol doek is met een kraan omhoog gebracht. De afzonderlijke lappen zijn daarna met krammen, een soort nieten zo je wilt, aan elkaar vast gemaakt. Dat gebeurde door een team alpinisten. Zij daalden daarvoor van het dak af aan hun kabels en uitrusting. Zij hebben ook de rode kabels geplaatst om de doeken op spanning te brengen, en daarmee de contouren van de Arc te benadrukken.

De beleving.

En dan sta je erbij of eronder… wat doet dan de Arc de Triomphe “Wrapped” met je? Tja, dat is een vraag waar iedereen een eigen antwoord op zal geven. En dat is prima, en het juist mooie van dit project. Van een afstand lijkt de Arc grijs geworden te zijn. Althans, als je het van een bepaalde kant met een bepaalde lichtval bekijkt. Want zie je het in een andere lichtval, dan oogt het juist licht blauw. Het doek is geweven met een lichtblauwe / grijzige brede draad. Door de golvingen speelt het licht ermee en geeft het telkens een andere schittering. Een apart schouwspel om waar te nemen! Zeker als de zon erop schijnt. Dat gebeurde dan ook tijdens mijn bezoek

Door de rode kabels worden bepaalde lijnen krachtig benadrukt, terwijl andere lijnen die je gewend bent te zien aan de Arc ineens weg vallen. De Arc wordt terug gebracht tot een aantal essentiële lijnen. Je oog wordt niet meer afgeleid door ornamenten en je ervaart de zuivere kracht van de architectuur.

En het leuke was, je kon gewoon aan het doek voelen, het in je hand houden, ermee spelen. Niemand die je toe siste “Don’t touch” of “Ne pas toucher” in het Frans. Geen dranghekken om mensen op een afstand te houden, geen overdreven bewaking. Alsof men wilde zeggen, voel het maar, laat het maar op alle mogelijke manieren op je inwerken. Gebruik je zintuigen!

Arc de Triomphe “Wrapped”, de laatste Christo.

Het was een aparte ervaring om de Arc, dat overbekende monument op die manier te zien. Ik ben blij dat ik in een bliksemactie heb besloten om te gaan kijken. En met mij enkele gasten. Het was tenslotte ook de laatste keer ooit dat we een “Christo” konden zien…

Hij heeft er tot vorig jaar intensief aan mee gewerkt, maar kon het eindresultaat helaas net niet meer meemaken.

Meer weten over de oorsprong van de Arc? Lees dan dit blog: